คู่มือการจ้างแรงงานไทยและแรงงานต่างประเทศในประเทศไทย: สิ่งที่นายจ้างควรรู้

ในยุคที่ธุรกิจต้องการบุคลากรที่หลากหลายและมีความเชี่ยวชาญ การจ้างแรงงานไทยและแรงงานต่างประเทศอย่างถูกต้องตามกฎหมายเป็นสิ่งจำเป็น ไม่ว่าจะเป็นแรงงานจากประเทศไหน บทความนี้สรุปข้อมูลสำคัญที่นายจ้างควรรู้ก่อนเริ่มจ้างงาน

การจ้างแรงงานไทย

เอกสารและขั้นตอนที่นายจ้างต้องเตรียม

1. สำเนาบัตรประชาชนและทะเบียนบ้านของลูกจ้าง

2. สัญญาจ้างแรงงาน (เป็นลายลักษณ์อักษร ระบุอัตราค่าจ้าง หน้าที่ วันเริ่มงาน และเงื่อนไขการจ้าง)

3. แบบขึ้นทะเบียนลูกจ้าง

• ขึ้นทะเบียนประกันสังคม (แบบ สปส.1-03)

• แจ้งกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน (หากมีลูกจ้างตั้งแต่ 10 คนขึ้นไป)

4. เอกสารแรงงานประจำ เช่น ทะเบียนพนักงาน บัญชีเงินเดือน ใบลงเวลาทำงาน และสลิปเงินเดือน

สิ่งที่นายจ้างต้องดำเนินการ

• ส่งเงินสมทบ ประกันสังคม 5% ของค่าจ้าง (สูงสุด 750 บาท/เดือน)

• หักภาษี ณ ที่จ่าย และนำส่งกรมสรรพากร (แบบ ภ.ง.ด.1)

• จัดทำรายงานค่าจ้างและภาษีประจำปี

การจ้างแรงงานต่างด้าว

แรงงานต่างด้าวในประเทศไทยแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ซึ่งมีขั้นตอนและเอกสารที่ต่างกัน ดังนี้

กลุ่มที่ 1: แรงงานต่างด้าวทั่วไป (ประเทศเพื่อนบ้าน CLMV)

หมายถึงแรงงานจาก กัมพูชา ลาว เมียนมา และเวียดนาม ที่เข้ามาทำงานในภาคเกษตร ก่อสร้าง โรงงาน หรือบริการพื้นฐาน

เอกสารที่ต้องเตรียม

1. หนังสือเดินทาง (Passport) หรือเอกสารแสดงตน

2. ใบอนุญาตทำงาน (Work Permit)

3. สัญญาจ้างแรงงาน (ภาษาไทยและภาษาของแรงงาน)

4. ใบรับรองแพทย์

5. เอกสารแสดงที่อยู่ของนายจ้าง

ขั้นตอนการดำเนินการ

1. ตรวจสอบสถานะการเข้าเมืองถูกต้องหรือไม่

2. ยื่นขอใบอนุญาตทำงานที่สำนักงานจัดหางาน

3. ขึ้นทะเบียนประกันสังคม

4. แจ้งการเริ่มจ้าง/เลิกจ้างต่อกรมการจัดหางานภายใน 15 วัน

ค่าธรรมเนียม

กลุ่มที่ 2: แรงงานต่างประเทศ (จีน ญี่ปุ่น เกาหลี ยุโรป ฯลฯ)

แรงงานกลุ่มนี้ส่วนใหญ่เป็น แรงงานมีฝีมือ (Skilled Workers) หรือ ผู้เชี่ยวชาญ (Experts/Executives) ที่เข้ามาทำงานในบริษัทต่างชาติ สถาบันการศึกษา หรือองค์กรที่ต้องการบุคลากรเฉพาะทาง

เอกสารที่ต้องเตรียม

1. หนังสือเดินทาง (Passport)

2. วีซ่าทำงาน (Non-Immigrant Visa “B”)

3. ใบอนุญาตทำงาน (Work Permit)

4. สัญญาจ้างงาน

5. หนังสือรับรองจากนายจ้าง (Company Letter)

6. สำเนาหนังสือรับรองนิติบุคคลและใบทะเบียนภาษีของบริษัท

7. เอกสารวุฒิการศึกษา/ประสบการณ์ทำงานของแรงงาน

ขั้นตอนดำเนินการ

1. นายจ้างออกหนังสือเชิญ (Invitation Letter) เพื่อให้แรงงานยื่นขอวีซ่า Non-B จากสถานทูตไทยในต่างประเทศ

2. แรงงานเดินทางเข้ามาในไทยด้วยวีซ่า Non-B

3. ยื่นขอใบอนุญาตทำงาน (Work Permit) ที่กรมการจัดหางาน

4. หากอยู่เกิน 90 วัน ต้อง รายงานที่อยู่ต่อสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง (Immigration 90-day report)

5. ขึ้นทะเบียนประกันสังคมและปฏิบัติตามกฎหมายแรงงานเหมือนแรงงานไทย

ตัวอย่างอาชีพที่แรงงานต่างชาติสามารถทำได้

• ที่ปรึกษาทางธุรกิจ วิศวกร ผู้จัดการโครงการ

• ครู อาจารย์ในโรงเรียนนานาชาติ

• พ่อครัว/เชฟในร้านอาหารต่างประเทศ

• ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยี IT และ AI

หมายเหตุ: แรงงานต่างชาติ ห้ามประกอบอาชีพบางประเภท ตามประกาศกระทรวงแรงงาน เช่น ช่างตัดผม พนักงานขายหน้าร้าน หรือคนขับรถภายในประเทศ

ข้อควรระวังสำหรับนายจ้าง

• ห้ามจ้างแรงงานต่างด้าวโดยไม่มีใบอนุญาตทำงาน
  → โทษปรับสูงสุด 100,000 บาทต่อคน

• ต้องแจ้งเริ่มจ้าง/เลิกจ้างแรงงานต่างด้าวภายใน 15 วัน

• หากแรงงานต่างชาติอยู่เกินกำหนดวีซ่า จะมีโทษปรับและถูกห้ามเข้าประเทศ

• นายจ้างควรเก็บสำเนาเอกสารทุกฉบับไว้ที่สถานประกอบการเสมอ

สรุป: การจ้างแรงงานต่างชาติอย่างถูกต้องคือรากฐานของความยั่งยืนทางธุรกิจ

การจ้างแรงงานไม่ว่าจะเป็นคนไทยหรือชาวต่างชาติ ล้วนต้องดำเนินการอย่างถูกต้องตามกฎหมาย การจัดเตรียมเอกสารครบถ้วนและตรวจสอบสถานะการทำงานของแรงงานเป็นประจำ จะช่วยลดความเสี่ยงทางกฎหมายและสร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้กับองค์กร

เคล็ดลับสำหรับนายจ้าง

• จัดทำเช็กลิสต์เอกสารแรงงานประจำปี

• ตรวจสอบวันหมดอายุของวีซ่าและใบอนุญาตทำงานอย่างสม่ำเสมอ

• ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายแรงงานหรือตัวแทนที่ได้รับอนุญาต หากต้องการยื่นเอกสารแทน

Facebook-Management YouTube Facebook-Consultant Facebook-Recruitment